ਬਲਿੰਦਰ ਸਿੰਘ/ ਨਾਭਾ: ਰਿਆਸਤੀ ਸਹਿਰ ਨਾਭਾ ਦੇ ਜੰਮਪਲ ਅਤੇ ਮਹਾਨ ਕੋਸ਼ ਦੇ ਰਚੇਤਾ ਭਾਈ ਕਾਨ੍ਹ ਸਿੰਘ ਨਾਭਾ ਜੀ ਦਾ ਨਾਮ ਪੂਰੇ ਵਿਸਵ ਵਿਚ ਜਾਣਿਆ ਜਾਦਾ ਹੈ, ਭਾਈ ਕਾਨ੍ਹ ਸਿੰਘ ਨਾਭਾ ਨੇ ਮਹਾਨ ਕੋਸ਼ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਨੂੰ ਸ਼ਬਦ ਗੁਰੂ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਅਤੇ ਗੌਰਵ ਗ੍ਰੰਥ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ ਕਿਉਕਿ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਗ੍ਰੰਥ ਨਹੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਭਾਈ ਕਾਨ੍ਹ ਸਿੰਘ ਨਾਭਾ ਜੀ ਦੇ 159ਵਾ ਜਨਮ ਦਿਹਾੜਾ ਨਾਭਾ ਵਿਖੇ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਤੇ ਭਾਈ ਕਾਨ੍ਹ ਸਿੰਘ ਦੇ ਬੁੱਤ ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤਾਂ ਨੇ ਫੁੱਲਮਾਲਾ ਭੇਟ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਮਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਭਾਈ ਕਾਨ੍ਹ ਸਿੰਘ ਨਾਭਾ ਨੇ 5 ਤੋ 7 ਸਾਲਾ ਦੀ ਛੋਟੀ ਉੱਮਰ ਵਿਚ ਹੀ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦਾ ਪਾਠ ਕਰਕੇ ਇੱਕ ਮਿਸਾਲ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਗਰੁਮੁੱਖੀ ਤੋ
ਇਲਾਵਾ ਉਰਦੂ, ਫਾਰਸੀ, ਅਗਰੇਜੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਭਾਸਾਵਾ ਦੇ ਗਿਆਨ ਦੇ ਭੰਡਾਰ ਸੀ। ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੇ 1912 ਵਿਚ ਅਪਣੇ ਜੱਦੀ ਘਰ ਨਾਭਾ ਵਿਚ ਮਹਾਨ ਕੋਸ਼ ਦੀ ਰਚਨਾ ਸੁਰੂ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1926 ਵਿਚ ਇਹ ਮਹਾਨ ਕੋਸ਼ ਤਿਆਰ ਹੋ ਗਿਆ ਮਹਾਨ ਕੋਸ਼ ਤੇ 1927 ਵਿਚ ਛਪਾਈ ਤੇ ਜੋ ਖਰਚਾ ਆਇਆ ਉਹ ਪਟਿਆਲਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਅਦਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ 1930 ਵਿਚ ਮਹਾਨ ਕੋਸ ਛਪ ਕੇ ਤਿਆਰ ਹੋ ਗਿਆ ਜਿਸ ਦੇ ਚਾਰ ਵੋਲੀਅਮ ਸਨ।
ਭਾਈ ਕਾਨ੍ਹ ਸਿੰਘ ਦੇ ਜੱਦੀ ਘਰ ਵਿਚ ਅੱਜ ਵੀ ਉਹਨਾ ਦਾ ਸਟੱਡੀ ਟੇਬਲ ਅੱਜ ਵੀ ਮੋਜੂਦ ਹੈ। ਜਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਭਾਈ ਕਾਨ੍ਹ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬ ਪੱਧਰ ਦੀ ਲਾਇਬਰੇਰੀ ਨਾਭਾ ਵਿਖੇ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਭਾਈ ਕਾਨ ਸਿੰਘ ਨਾਭਾ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਦਾ ਨਾਮ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਭਾਈ ਕਾਨ੍ਹ ਸਿੰਘ ਸਟ੍ਰੀਟ ਦਾ ਵੀ ਨਾਮ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸਭ ਤੋ ਵੱਡੀ ਲਾਈਬਰੇਰੀ ਵਿਚ 50 ਹਜਾਰ ਤੋ ਵੱਧ ਕਿਤਾਬਾ ਰੱਖੀਆ ਗਈਆਂ ਹਨ।
ਇਸ ਮੌਕੇ ਤੇ ਭਾਈ ਕਾਨ੍ਹ ਸਿੰਘ ਨਾਭਾ ਦੀ ਤੀਜੀ ਪੀੜੀ ਦੇ ਵਾਰਿਸ ਮੇਜਰ ਆਦਰਸ਼ਪਾਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਈ ਕਾਨ੍ਹ ਸਿੰਘ ਨਾਭਾ ਦਾ ਨਾਮ ਪੂਰੇ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਹੂਰ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਹਾਨ ਸ਼ਬਦ ਕੋਸ਼ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕਰਕੇ ਵੱਡੀ ਮਿਸਾਲ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਵੀ ਬਹੁਤ ਮਹਾਨ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਚੌਕੜੇ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦਾ ਪਾਠ ਕਰਕੇ ਇਕ ਵੱਖਰੀ ਮਿਸਾਲ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ ਗਈ।
ਇਸ ਮੌਕੇ ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਲੇਖਕ ਸਭਾ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦਰਸ਼ਨ ਬੁੱਟਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮਹਾਨ ਕੋਸ਼ ਦੇ ਰਚੇਤਾ ਭਾਈ ਕਾਨ੍ਹ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਜਨਮ ਦਿਹਾੜੇ ਤੇ ਅਸੀਂ ਲੱਖ-ਲੱਖ ਵਧਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਪ੍ਰਕੋਪ ਦੇ ਕਾਰਨ ਅਸੀਂ ਵੱਡਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨਹੀਂ ਉਲੀਕਿਆ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿਖੇ ਭਾਰਤੀ ਭਾਈ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਦਿਨ ਮਨਾ ਰਹੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਆਨਲਾਈਨ ਉਸ ਨੂੰ ਅਟੈਂਡ ਕਰਾਂਗੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਸਾਹਿਤ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਕੀਤੀ।
ਇਸ ਮੌਕੇ ਤੇ ਸੁਖਦੇਵ ਸਿੰਘ ਢੀਂਡਸਾ ਅਤੇ ਅਮਨਦੀਪ ਸਿੰਘ ਲਵਲੀ ਭਾਈ ਕਾਨ੍ਹ ਸਿੰਘ ਲਾਇਬਰੇਰੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਈ ਕਾਨ੍ਹ ਸਿੰਘ ਮਹਾਨ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਹਾਨ ਕੋਸ਼ ਰਚੇਤਾ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕਰਕੇ ਨਾਭਾ ਉਸ ਦਾ ਨਾਮ ਪੂਰੇ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿੱਚ ਨਾਮ ਰੌਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਭਾਈ ਕਾਨ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਅੱਗੇ ਸਿਰ ਝੁਕਾਉਂਦੇ ਹਾਂ।
To view full article click here
Credit goes to zeenews.india.com
